آشکارساز یا دتکتور چیست؟

آشکارساز یا دتکتور وسیله‌ای است که نقش اصلی آن تشخیص آتش سوزی در مراحل اولیه است. این امر امکان تخلیه ایمن و سریع ساکنان را فراهم می‌کند و تشخیص زودهنگام برای تضمین ایمنی ساکنان و امکان پاسخ اضطراری کارآمد بسیار مهم است.

تحول در دتکتورهای آتش سوزی

در گذشته، اولین دتکتورهای آتش سوزی نیاز به مداخله دستی داشتند و به اهرم‌هایی متکی بودند که نیازمند حضور فردی برای هشدار به ایستگاه‌های آتش‌نشانی محلی بودند. این روش اغلب منجر به تأخیرهای قابل توجهی در واکنش به آتش سوزی و اطفای آن می‌شد.

امروزه، سیستم‌های اعلام حریق اتوماتیک معاصر ظهور کرده‌اند که عملکردهای پیشرفته‌تری را ارائه می‌دهند، اما هزینه خرید و نصب اولیه آن‌ها بالاتر است.

بررسی انواع آشکارسازهای اعلام حریق

آشکارسازهای دودی نقطه‌ای

آشکارسازها یا دتکتورهای دودی نقطه‌ای در انواع مختلفی مانند یونیزه و نوری وجود دارند. برای درک بهتر عملکرد این دستگاه‌ها، به توضیح نحوه کار آن‌ها خواهیم پرداخت.

آشکارسازهای دودی یونیزه

آشکارسازهای دودی یونیزه با تشخیص دود از طریق تغییرات در جریان‌های الکتریکی بین الکترودها کار می‌کنند، که این تغییرات هنگام نفوذ دود به فضا رخ می‌دهد.

آشکارسازهای دودی نوری

آشکارسازهای دودی نوری بر اساس اصل پراکندگی نور عمل می‌کنند. در این نوع آشکارسازها، یک LED کوچک به کار گرفته شده که هنگام ورود دود به محفظه، نور را به سمت گیرنده منحرف می‌کند و باعث فعال شدن آشکارساز می‌شود.

آشکارسازهای چند منظوره

آشکارسازها یا دتکتورهای چند منظوره، چندین سنسور را ادغام می‌کنند که به خواص مختلف آتش‌سوزی مانند دود، گرما یا گازهای CO پاسخ می‌دهند. این ادغام عملکرد سیستم را در تشخیص آتش‌سوزی افزایش داده و به کاهش برخی از آلارم‌های کاذب کمک می‌کند.

آشکارسازهای حرارتی: انواع و کاربردها

واکنش‌گرهای تغییر دمای سریع

این نوع آشکارسازها به افزایش ناگهانی دما پاسخ می‌دهند و در طیف وسیعی از دمای محیط واکنش‌های سریعی ارائه می‌دهند. شامل محدودیت‌های دمای ثابت برای افزایش کارایی آنها هستند.

واکنش‌گرهای دمای ثابت

این نوع آشکارسازها تا رسیدن به دمای ثابت و از پیش تعیین‌شده فعال نمی‌شوند. برای مناطقی که تغییرات دمای ناگهانی و بزرگ مانند اتاق‌های دیگ بخار و آشپزخانه‌ها رایج است، مناسب هستند.

آشکارسازهای حرارتی خطی

آشکارسازهای حرارتی خطی در مناطق پرخطر یا غیرقابل دسترسی استفاده می‌شوند، جایی که نصب سایر آشکارسازها غیرعملی است.

آشکارسازهای پرتو نوری

آشکارسازهای پرتو نوری از یک فرستنده و یک گیرنده تشکیل شده‌اند و می‌توانند به صورت جداگانه یا با استفاده از بازتابنده برای بازگرداندن پرتو به گیرنده قرار گیرند.

آشکارسازهای مکش

آشکارسازهای مکش که از پمپ برای کشیدن نمونه‌های هوا استفاده می‌کنند، بسیار حساس هستند و می‌توانند دود را حتی قبل از اینکه برای چشم انسان قابل مشاهده باشد، تشخیص دهند.

آشکارسازهای شعله

دو نوع وجود دارد: مادون قرمز و فرابنفش. آشکارسازهای مادون قرمز که به دلیل تداخل کمتر دود کارآمدتر هستند و نیازی به نصب در سقف ندارند، در حالی که آشکارسازهای UV برای تشخیص شعله به ویژگی‌های خاصی متکی هستند.

آشکارسازهای مونوکسید کربن

آشکارسازهای مونوکسید کربن با تشخیص مونوکسید کربن در هوا فعال می‌شوند و به سرعت از وجود آن هشدار می‌دهند.