پرشر سوییچ

در ابزار دقیق (Instrumentation)، پرشر سوییچ (Pressure Switch) دستگاهی الکترومکانیکی یا الکترونیکی است که در صورت تغییر فشار سیال از یک مقدار از پیش تنظیم‌شده، مدار الکتریکی را باز یا بسته می‌کند. این ابزار نقش بسیار مهمی در کنترل ایمنی سیستم‌های فرآیندی، پمپ‌ها، کمپرسورها، سیستم‌های تبرید، و تهویه دارد .

🔧 اجزای اصلی و نحوه عملکرد

1. عنصر حساس به فشار
   شامل دیافراگم، پیستون، لوله بورن (Bourdon tube) یا بیلوز است که با تغییر فشار، جابجا شده و حرکت مکانیکی ایجاد می‌کند .

2. مکانیزم تنظیم (Set‑point)
   با فنر و پیچ تنظیم این امکان فراهم می‌شود تا فشار آستانه‌ای که سویچ عمل می‌کند دقیقاً انتخاب شود.

3. کنتاکت یا عملکرد سوئیچینگ
   وقتی عنصر حساس حرکت کند، کنتاکت‌ها بسته یا باز شده و سیگنال الکتریکی (مثل خاموش یا روشن شدن موتور یا آلارم) ارسال می‌شود .

4. هیسترزیس (Deadband)
   اختلاف فشار برای فعال و غیرفعال شدن سویچ که از وقفه و نوسان بی‌مورد جلوگیری می‌کند، قابل تنظیم است .

🧩 انواع پرشر سوییچ

همچنین سوئیچ فشار تفاضلی (برای نظارت بر اختلاف فشار دو نقطه) نیز وجود دارد .

🎯 کاربردهای رایج

• سیستم‌های پمپاژ و کمپرسور: برای کنترل نقاط قطع و وصل در صورت افت یا افزایش فشار

• سیستم‌های تبرید و تهویه: قطع یا وصل دستگاه بر اساس فشار مبرد یا هوا

• فیلترهای صنعتی: تشخیص گرفتگی و هشدار یا قطع سیستم هنگام افزایش اختلاف فشار

• نظارت ایمنی در سیستم‌های فشار بالا یا بحرانی در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و نیروگاه‌ها

✅ مزایا و محدودیت‌ها

مزایا

• عملکرد قابل‌اتکا در کنترل باز/بسته بدون تأخیر

• هزینه نسبتاً پایین در نوع مکانیکی

• امکان تنظیم دقیق نقطه فعال‌سازی و هیسترزیس در مدل‌های دیجیتال

• برخی مدل‌ها امکان دریافت خروجی آنالوگ برای مانیتورینگ فشار واقعی دارند

محدودیت‌ها

• دقت کمتر نسبت به ترانسمیتر فشار (Pressure Transmitter)

• نیاز به کالیبراسیون دوره‌ای (به‌ویژه در مدل‌های مکانیکی)

• عمر محدود در مدل‌های مکانیکی به‌علت فرسودگی کنتاکت‌ها یا حسگر

📦 چگونه یک پرشر سوییچ انتخاب کنیم؟

عوامل کلیدی برای انتخاب:

• محدوده فشار عملکرد مطلوب (Low/High)

• نوع سیال (گاز، مایع، بخار، خورنده)

• نوع عملکرد (NO یا NC یا change‑over)

• وجود تنظیمات هیسترزیس یا دیفرنشیال

• نیاز به نمایشگر یا خروجی آنالوگ اضافی

• شرایط محیطی (دمای بالا، لرزش، فضای خطرناک)

🧠 جمع‌بندی خلاصه

پرشر سوییچ وسیله‌ای است که با تشخیص دستیابی فشار به یک مقدار معین، یک مدار الکتریکی را قطع یا وصل می‌کند. این تجهیز نقش حیاتی در حفاظت و کنترل فشار سیستم دارد و می‌تواند در نسخه‌های مکانیکی یا الکترونیکی طراحی شده باشد. مناسب برای کاربردهای صنعتی ایمنی‌محور یا کنترلی با سرعت پاسخ بالا و نیاز به هزینه پایین می‌باشد.