لول گیج (Level Gauge)

در ابزار دقیق (Instrumentation)، لول گیج (Level Gauge) یا نشانگر سطح، یک تجهیز ساده و دیداری است که برای نمایش مستقیم سطح مایعات (یا به‌ندرت گاز یا جامدات) در مخزن، لوله یا دیگ بخار کاربرد دارد.

---

🔍 عملکرد و کاربرد لول گیج

• لول گیج به‌طور معمول به‌صورت موازی با مخزن نصب می‌شود و سطح مایع درون مخزن را به داخل آن منتقل می‌کند تا مشاهده مستقیم سطح مایع امکان‌پذیر باشد.

• این دستگاه در شرایطی بسیار محبوب است که اپراتور نیاز به مشاهده لحظه‌ای سطح بدون وابستگی به سیستم‌های الکترونیکی داشته باشد .

---

🧩 انواع اصلی لول گیج در ابزار دقیق

۱. لول گیج شیشه‌ای (Sight Glass or Glass Level Gauge)

• شامل شیشه‌ای شفاف (معمولاً بوروسیلیکات) نصب‌شده کنار مخزن است تا سطح مایع را به‌طور مستقیم نشان دهد.

• ساده، ارزان و قابل اعتماد؛ ولی برای محیط‌های با فشار یا دمای بالا، یا سیالات خورنده مناسب نیست.

۲. لول گیج انعکاسی (Reflex Level Gauge)

• از شیشه پره‌دار با سطح نمایشی رفلکسی استفاده می‌کند. نواحی تماس با مایع تاریک؛ و نواحی بخار یا هوا روشن دیده می‌شوند.

• برای شرایط با فشار و دمای بالا یا مایعات نیمه‌شفاف کاربردی است و خوانش سطح آن از فاصله راحت‌تر است .

۳. لول گیج مغناطیسی (Magnetic Level Gauge)

• شامل یک محفظه فلزی موازی با مخزن، شناور مغناطیسی داخلی و نشانگر بیرونی است.

• شناور دارای آهنربا است که با تغییر سطح سیال بالا و پایین می‌رود. نشانگرهای مغناطیسی خارجی جابجایی شناور را نمایش می‌دهند.

• از ایمنی بسیار بالا، مقاومت در برابر فشار و دمای بالا، بدون تماس مستقیم با سیال و مناسب برای مایعات خطرناک برخوردار است.

۴. لول گیج دیافراگمی (Diaphragm Gauge)

• فشار هیدرواستاتیکی مایع باعث تغییر شکل دیافراگم داخلی می‌شود و از طریق سنسور این تغییرات به سیگنال الکتریکی یا نمایشگر تبدیل می‌گردد.

• برای مخازن تحت فشار یا مایعات خورنده، دقت و دوام بالایی ارائه می‌دهد .

---

✅ مزایا و محدودیت‌ها

مزایا:

• خوانش فوری و بصری سطح مایع بدون نیاز به تجهیزات الکترونیکی

• ایمنی و مقاومت بالا در مدل‌های مغناطیسی حتی در شرایط سخت و مواد خورنده

• نگهداری کم‌هزینه، تعمیرپذیری بدون توقف سیستم (در مدل‌هایی با ولو ایزوله)

محدودیت‌ها:

• برخی مدل‌ها، مانند شیشه‌ای، مناسب محیط با فشار یا دمای بالا نیستند و در معرض شکستن یا خوردگی قرار دارند .

• برای مخازن بزرگ یا سیالات با ترکیب دو فاز متفاوت، لول گیج ممکن است دقت لازم را ارائه نکند .

---

📋 جدول خلاصه

---

💡 کاربردها

• صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاه‌ها، صنایع شیمیایی، غذایی و دارویی برای نمایش سطح مخازن (سوخت، آب، مواد شیمیایی و …) کاربرد دارد .

• در تابلوهای ابزار دقیق و داشبورد کنترل به‌عنوان مرجع دیداری سطح در کنار ترانسمیترها یا سوئیچ‌های سطح نصب می‌شوند .

---

🔚 جمع‌بندی

لول گیج نقش یک ابزار ساده، دقیق و قابل‌اعتماد برای نمایش مستقیم سطح مایعات در مخازن صنعتی دارد. بسته به شرایط فرآیند (فشار، دما، خورندگی، خطر محیطی) و نیاز به ایمنی یا دقت، انواع مختلف شیشه‌ای، انعکاسی، مغناطیسی یا دیافراگمی انتخاب می‌شوند.