در ابزار دقیق (Instrumentation)، ترنسمیتر (Transmitter)، دستگاهی است که سیگنال اولیه تولیدشده توسط یک حسگر (Sensor) را به یک سیگنال استاندارد صنعتی تبدیل می‌کند تا به واحد کنترل یا سیستم نظارتی ارسال شود، مانند ۴‑۲۰ mA، ۱‑۵ V، و یا پروتکل‌های دیجیتال مثل HART یا Fieldbus .

⚙️ عملکرد ترانسمیتر

1. حسگر سیگنال خام را اندازه می‌گیرد (مثلاً فشار، دما، دبی یا سطح).

2. ترانسمیتر سیگنال را خطی‌سازی، تقویت و تصحیح می‌کند.

3. سپس آن را به یک سیگنال استاندارد خروجی تبدیل و به کنترلرها یا دیتالاگرها ارسال می‌نماید .

4. بسیاری از ترانسمیترها، به‌ویژه در مدل‌های هوشمند، قابلیت تشخیص خطا، کالیبراسیون داخلی، نماییگر محلی و ارتباط دیجیتال را نیز دارند .

🧾 انواع ترانسمیترها (بر اساس سیگنال خروجی)

📌 متغیرهای اندازه‌گیری‌شده توسط ترانسمیتر

ترانسمیترها تقریباً برای هر پارامتر صنعتی کاربرد دارند:

• فشار (Pressure)

• دما (Temperature)

• دبی (Flow)

• سطح (Level)

• همچنین برای اندازه‌گیری پارامترهایی مانند pH، رسانایی (Conductivity)، اکسیژن، ارتعاش، وزن و غیره قابل استفاده‌اند .

🧩 نقش ترانسمیتر در حلقه کنترل صنعتی (Process Control Loop)

ترانسمیتر نقشی کلیدی در حلقه کنترل ایفا می‌کند:

Sensor → Transmitter → Controller (PLC / DCS) → Actuator → Process

یعنی ترانسمیتر اطلاعات سیال را از حسگر دریافت کرده، به شکل استاندارد درمی‌آورد و برای تصمیم‌گیری کنترلر ارسال می‌کند .

✅ مزایای استفاده از ترانسمیتر

• دقت و قابلیت اطمینان بالا: حذف نویز، خطی‌سازی و تثبیت سیگنال.

• سازگاری با استاندارد صنعتی مانند ۴‑۲۰ mA که قابلیت انتقال طولانی و ضد نویز دارد.

• تشخیص خطا (خط زنده): جریان کمتر از ۴ mA نشان‌دهنده قطعی سیم یا خطاست.

• ویژگی‌های هوشمند در مدل‌های مدرن: قابلیت ارتباط دیجیتال، تنظیم خودکار و نمایش ابزار.

📋 خلاصه نهایی

• ترانسمیتر دستگاهی است که سیگنال حسگر را به سیگنال استاندارد صنعتی تبدیل می‌کند.

• متغیرهای مورد استفاده شامل فشار، دما، دبی، سطح و پارامترهای دیگر هستند.

• خروجی ترانسمیتر می‌تواند الکتریکی (مثلاً ۴‑۲۰ mA)، پنوماتیک یا دیجیتال باشد.

• وظیفه اصلی آن ارتباط مطمئن و دقیق بین حسگر و کنترلر در حلقه کنترل است.